Disa vargje pėr Pavarėsinė e Kosovės

 

Serbisė i ikėn vėllezrit

Edhe kushėrinjte e parė

Duan tė rrinė me Kosoven

Qė s’jane as soj’e as farė..

 

I la vetem Mali i Zi

Me shekuj nė dashuri

Kėrkojnė nga shqiptaret

Qe t’u bejne shoqeri..

 

Miqėsine po ta doni

Beni mire te na uroni

Fjale te mira te na thoni

Ashtu siē e do gjitoni

 

Ato qė s’i thoni ju

Do i thote bota mbare

Gjithė ata qė na duan

Anė’e’mbanė shqipėtarė

 

Njė urim nė zemėr kemi

Ta gezojmė pamvaresine

Nėse duam veten, vendin

Do jet fat per kombin tim

 

Ndershmėria e dashuria

Mos te zgjas vetem nje dite

Korrupsioni e harbutria

Mos sundoftė vit pėr vit

KOSOVES

 

Pengu me i madh i kohes

Shqipetarja-Kosove

Lume i pashtershem lotesh

Mes te shurdheres bote.

 

C’u perpoqen te te c’benin

Ne materie dhe ne shpirt

Mos e kishe tendin zerin

Asnje gen shqipetarisht.

 

S’ishin fqinj, i bere fqinj

Sllavoserbet e barbarise

S’ishin miq, i bere miq

Zuzarmiqt’ e pabesise…

…..

Durimmadhja shekullore

Po vjen dita e bekuar

Dhe ne harten e kesaj bote

Te kesh emrin e nderuar.

* * *

Lokja ne diten e pavarsis

 

17 shkurt o dit e madhe qe na dhe nje drit te bardhe

qe trishtove shum armiq e qe mblodhe shum e shum miq

 

Me kok lart te ngritur nga qjelli lokja thoshte

o zot qe na dhe drit zgjoi shpirtat e ren per ket dit

 

Zot ne ty patem besimin zot nga ti morrem shperblimin

fal u qoft gjaku i djemve te mi qe dhan jeten per liri

 

Me lot nfaqe lokja brohoriste kosov medvegj shqipri qameri

lete gzohet mbar kombi shqiptar an e mban botes mbar .

Pavarsia na erdhi

 

Po gėzohet plaku

Gėzohet fėmija,

E zhgėnjyer mbeti

Shtriga plak Serbia.

 

Feston kombi ynė

feston shqiptaria,

pas shum shekuj pritje

na erdhi Pavarsia.

 

Krenohu me bijt e tu

O’Kosovė heroine

bijt e tu mė tė mirė

tė bėnė sot tė lirė.

 

Sa trima na vdiqėn

tė tjerėt na i vranė,

qė tė jeshė krenare

Ata dėshmorė ranė.

 

Dėshmorė ra

burėrisht mė i pari,

trim mbi trima

Adem Jashari.

 

KRENOHET KOSOVA

 

Krenohet sot Kosova

krenohet shqiptaria

tė rojė kombi ynė i lashtė

t’i rojė me shekuj

Kosovės pavarsia.

 

Po kremton Kosova

pranė sajė Maqedonoia,

Hoti plava ,Gucia

presheva dhe Ēamėria.

 

Tė punojmė e tė mėsojm

Se punėt po shkojn mbar

ta bėjmė realitet

bashkimin gjithkombėtar.

 

Urime pavarsia

O’Kosova nėnė,

E festofshim kėtė ditė,

Sa tė ketė diell e hėnė.

THIRRJE PĖR BASHKIM

 

Ojė Lahutė vegėl shqiptare,

Tė jeshė e fortė sa kėto male,

Qe tė perdor ty plakė e i rijė,

Tė bajnė thirrje pėr liri.

 

Tė gjithė ne me nji za,

Tė bajmė thirrje hiqė pa nda,

Me lahutė dhe ***teli,

Ti bashkojmė pleq e tė rijė.

 

Mesues tanė dhe Profesora,

Letė bashkohen nepėr shkolla,

Tė punojnė si e do koha,

Qė lirinė ta gxojė Kosova.

 

Hogjallarė dhe Priftrinjė,

Nepėr kisha dhe gjamijė,

Nė faltore nė predikimė,

Tė punojmė pėr bashkimė.

 

Tė gjithė sė bashku nė kohė tė rej,

Nėn nji Kombin mandej fenė,

Ketė liri ne ta ndertojmė,

Mandej fenė ta predikojmė.

 

Katundarė dhe qytetarė,

Ta bashkojmė gjithė kombin mbarė,

Leta dinė plakė dhe i rijė,

Pa bashkimė ska liri.

P R E S!

 

Pres me ankth e pres me shprese

Te degjoj hyjnoren fjale

Qe perjetesisht do mbese

Trashegim ne cdo shqiptar.

 

Cilen sekonde te minutes

Do degjoj: PAVARESI?

Dhe nga shpirti tim lutes

Do them:Rrofsh, moj Perendi!

 

Cilen minute te ores

Do degjoj PAVARESINE

Edhe dheut te Kosoves

Te shijoj shqiptarine?

 

Cilen ore te dites

Mevetesia do firmoset?

Zot, afroje ket’ cast prites

Per nje komb, qe t’pergjerohet!

 

Cilen dite te vitit

Me i plote do jesh ATDHE?

Te therras me forcen e shpirtit

Te ndritte shpirti, Skenderbe!

 

P R E S!

 

Pres me ankth e pres me shprese

Te degjoj hyjnoren fjale

Qe perjetesisht do mbese

Trashegim ne cdo shqiptar.

 

Cilen sekonde te minutes

Do degjoj: PAVARESI?

Dhe nga shpirti tim lutes

Do them:Rrofsh, moj Perendi!

 

Cilen minute te ores

Do degjoj PAVARESINE

Edhe dheut te Kosoves

Te shijoj shqiptarine?

 

Cilen ore te dites

Mevetesia do firmoset?

Zot, afroje ket’ cast prites

Per nje komb, qe t’pergjerohet!

 

Cilen dite te vitit

Me i plote do jesh ATDHE?

Te therras me forcen e shpirtit

Te ndritte shpirti, Skenderbe!

 

Me ne fund Kosove e dashur

mjekim u dhe plageve te marra

keshtu dore per dore te kapur

do ta nisim nga e para

 

Kete dite sot do ta festojme

se bekoi fatin me mbaresine

ndaj nga zemra te urojme

gezuar KOSOVE PAVARSINE

 

Nga jete e mot dua te degjoj,

per ty vec gezim e lumturi.

Zemra gjithmone te kendoje

se je bija e Nenes Shqiperi.

Ngadhnjim i LIGJSHEM– 17 shkurt 2008

 

Kosove moj halle madhe

Mes balkanit si sorkadhe,

Vezllushem te lindi dielli

Pas luftera liria te erdhi.

 

Me ne fund ti motra ime

Shpetove nga hidherimet,

Sot zonje, si nje zambak

Pavarsia t’shkon per shtat.

 

Bota mbar’ te dhe bekimin

Se lejoj me tej krimin

Serbit shqa nje dhelparak

Qe si shkonte as per shtat.

 

Kete her’ miqte e vertete

Vetem jo, ty nuk te lane,

Kukuvajkes millovicjane

Ia vune kufirin prej thane.

 

Sorkadhe rilindur moter

Shpine per shpine riji motres,

Gjithnje bashke ne nje voter

Ngrini lart nderin para botes.

Poezi kushtuar Pavarsisė sė kosovės

 

Nuk po mund tė besojė

O baca Adem

Se mė nė fund nuk u shkojė

As gjaku

As mundi,

Bashkimi po vjen.

 

Sa tė ri e reja

Pėr ty u flijuan

Pėr ty u maltretuan

Nga gjiri yt i larguan

Sot erdhi koha

Pėr t'u kthyer

Pavarsin e Kosovės

Pėr ta festue.

 

Urime popull urime

Moj Kosova jonė

Drejtė Bashkimit Kombėtar

Ne do tė marshojm.

Pėrhapja e gjuhės shqipe

 

Shqipja flitet sot nga mė se gjashtė milionė vetė nė Republikėn e Shqipėrisė, nė Kosovė, nė viset shqiptare tė Maqedonisė, tė Malit tė Zi, tė Serbisė jugore, si dhe nė viset e Ēamėrisė nė Greqi. Shqipja flitet gjithashtu, nė ngulimet shqiptare nė Itali, nė Greqi, nė Bullgari, nė Ukrainė, si dhe nė shqiptarė tė mėrguar nė viset e ndryshme tė botės para Luftės se Dytė Botėrore dhe nė kėtė dhjetėvjeēarin e fundit.

 

Gjuha shqipe mėsohet dhe studiohet nė disa universitete dhe qendra albanologjike nė botė, si nė Paris, Romė, Napoli, Kozencė, Palermo, Leningrad, Pekin, München, Bukuresht, Selanik, Sofie etj.

 

Studimet pėr gjuhėn shqipe

 

Gjuha dhe kultura e shqiptarėve, lashtėsia dhe karakteri origjinal i tyre, kanė tėrhequr prej kohėsh vėmendjen e studiuesve tė huaj dhe shqiptarė qė nė shekullin XVIII dhe mė parė. Nė mėnyrė tė veēantė, gjuha, historia dhe kultura e shqiptarėve, tėrhoqi vėmendjen e botės gjermane. Me tė u mor edhe njė filozof i madh, siē ishte Gotfrid Vilhelm Lerbnitz, qė punoi njė shekull para lindjes sė gjuhėsisė krahasimtare. Ai mendonte, se studimi krahasues i gjuhėve ishte themelor pėr tė ndėrtuar njė histori universale tė botės, pėr ta kuptuar dhe pėr ta shpjeguar atė. Nė disa letra, qe ai i shkruante njė bibliotekari tė Bibliotekės Mbretėrore tė Berlinit, nė fillim tė shekullit XVIII, shprehet edhe pėr natyrėn dhe prejardhjen e gjuhės shqipe dhe pas disa luhatjeve, arriti nė pėrfundimin, se shqipja ėshtė gjuha e ilirėve tė lashtė.

 

Megjithatė, studimet shkencore pėr gjuhėn shqipe, si dhe pėr shumė gjuhė tė tjera, nisėn pas lindjes sė gjuhėsisė historike-krahasuese nga mesi i shekullit XIX. Njė nga themeluesit e kėsaj gjuhėsie, dijetari gjerman Franz Bopp, arriti tė provonte qė nė vitin 1854, se shqipja bėnte pjesė nė familjen e gjuhėve indoevropiane dhe se zinte njė vend tė veēantė nė kėtė familje gjuhėsore. Pas tij, studiues tė tjerė, si G.Meyer, H.Pedersen, N.Jokli, studiuan aspekte tė ndryshme tė leksikut dhe tė strukturės gramatikore tė gjuhės shqipe. G.Meyer do tė hartonte qė nė vitin 1891 njė Fjalor etimologjik tė Gjuhės shqipe (Etymologisches Wörterbuch der albanesischen Sprache, Strasburg 1891), i pari fjalor i kėtij lloji pėr shqipen. Pėrveē kėtyre, njė varg i madh gjuhėtarėsh tė huaj, si F.Miclosich, G.Weigand, C.Tagliavini, St.Man, E.Hamp, A.Desnickaja, H.Ölberg, H.Mihaescu, W.Fredler, O.Bucholtz, M.Huld, G.B.Pellegrini, etj. kanė dhėnė kontribute tė shėnuara pėr studimin e historisė sė gjuhės shqipe, tė problemeve qė lidhen me prejardhjen e saj, me etimologjinė, fonetikėn dhe gramatikėn historike, si edhe nė studimin e gjendjes sė sotme tė shqipes.

 

Ndėrkohė, krahas studimeve pėr gjuhėn shqipe tė albanologėve tė huaj, lindi dhe u zhvillua edhe gjuhėsia shqiptare. Ajo i ka fillimet e saj qė nė shekullin XVII, kur Frang Bardhi botoi tė parin fjalor tė gjuhės shqipe “Dictionarium Latino-Epiroticum” (1635). Gjatė Rilindjes Kombėtare u botuan disa gramatika tė gjuhės shqipe. Kėshtu, nė vitin 1864, Dhimitėr Kamarda, njė nga arbėreshėt e Italisė, botoi veprėn “Laggio della grammatica comparata sulla lingua albanese”, Livorno 1864, vėll.II “L’Apendice al saggio dalla gramatica comparata sulla lingua albanese”, Prato 1866. Mė 1882, Kostandin

 

Kristoforidhi botoi “Gramatikėn e gjuhės shqipe” dhe mė 1806, Sami Frashėri botoi “Shkronjėtoren e gjuhės shqipe”, dy vepra gjuhėsore tė rėndėsishme tė shekullit XIX pėr gramatologjinė e gjuhės shqipe. Nga fundi i shekullit XIX, Kostandin Kristoforidhi pėrgatiti edhe njė “Fjalor tė gjuhės shqipe”, i cili u botua nė vitin 1904 dhe pėrbėn veprėn mė tė rėndėsishme tė leksikografisė shqiptare, qė u botua para Luftės se Dytė Botėrore. Nė vitin 1909, botohet Fjalori i shoqėrisė “Bashkimi”.

 

Pas shpalljes sė Pavarėsisė, u botuan njė varg gramatikash dhe fjalorė dygjuhėsh, pėr tė plotėsuar nevojat e shkollės dhe tė kulturės kombėtare. Nė fushėn e gramatikės u shqua sidomos Proff. Dr.Aleksandėr Xhuvani.

Shkolla e Mesme e Lartė “17 Shkurti”

Kastriot